تعداد زیادی از ویژگی‌های جسمی ما ژنتیکی است؛ مثل رنگ چشم، رنگ مو، فیزیک بدنی و…. متاسفانه تعداد زیادی از بیماری‌ها نیز از پدر و مادرها به فرزندانشان ارث می‌رسند و معمولا از ابتدای زندگی یک جزء از اجزا زندگی آن‌ها می‌شوند. بیماریهای ارثی چشم نیز در این حیطه قرار دارند.
تعداد قابل توجهی از بیماریهای چشمی از والدین به فرزند انتقال پیدا می‌کنند و اکثر این بیماری‌ها نیز آن‌هایی هستند که منجر به نابینایی می‌شوند. با این حال نکته مثبت اینجاست که گاهی توجه به پیشینه پزشکی پدر و مادرها کمک می‌کند تا جلوی پا گرفتن بیماری در فرزندان این افراد را بگیریم.
در این مطلب قصد داریم تعدادی از این بیماری‌ها را معرفی کنیم تا اگر احتمالا فردی در خانواده شما مبتلا به یکی از این بیماری‌ها بود، بتوانید پیشگیری را انجام دهید.
فهرست محتوا
بیماریهای ارثی چشم نوزادان
بیشتر از ۶۰ درصد از موارد نابینایی که برای نوزادان رخ می‌دهد، ناشی از بیماریهای ارثی چشم مانند آب مروارید مادرزادی، نابینایی تدریجی ارثی، اختلالات شبکیه، آتروفی و ناهنجاری‌های چشمی است. 40 درصد از کودکان و نوزادان مبتلا به استرابیسم (عدم تطابق حرکات دو چشم) نیز سابقه ابتلای خانوادگی به این بیماری را دارند.
بیماریهای موروثی مربوط به چشم در بزرگسالان
نابینایی تدریجی و اختلالات ماهیچه‌ای مربوط به سن (AMD)، دو دلیل اصلی ابتلای بزرگسالان به نابینایی هستند و هر دو تا حد زیادی از طریق ژن منتقل می‌شوند. محققان، تعدادی از ژن‌های مربوط به نابینایی تدریجی را کشف کرده‌اند و در مورد ژن‌های مربوط به اختلالات ماهیچه‌ای هم تحقیقاتی صورت گرفته است.
درحقیقت اگر از افراد خانواده شما کسی مبتلا به AMD باشد، 50 درصد احتمال دارد شما نیز به این مبتلا شوید/ باشید. علاوه بر این طبق تحقیقات بنیاد پژوهش‌های نابینایی تدریجی، اگر فردی در خانواده شما مبتلا به نابینایی تدریجی باشد، احتمال ابتلای شما به این بیماری چهار تا نه برابر افراد عادی است.
عیوب انکساری
معمول‌ترین بیماریهای چشمی عیوب انکساری هستند. در این بیماری‌ها نور نمی‌تواند به دلیل طبیعی نبودن حالت چشم روی شبکیه متمرکز شود. پژوهش‌ها ثابت کرده‌اند که عیوب انکساری در افرادی که دوربین نزدیک‌بین یا آستیگمات هستند ریشه ژنتیکی دارد.
بنابراین احتمال مبتلا شدن افرادی که والدین‌شان مبتلا به عیوب انکساری هستند به نزدیک بینی یا آستیگماتیسم بیشتر از افرادی است که این شرایط را ندارند.
آلبینیسم
آلبینیسم یکی از بیماریهای ارثی چشم است که در آن اختلالات ارثی باعث می‌شوند، رنگدانه ملانین کم تولید شود یا تولید نشود. این رنگدانه، رنگ مو پوست و چشم را تعیین می‌کند.
احتمال دارد هر نوزادی در بدو تولد مبتلا به این بیماری باشد، اما اگر خود والدین ژن آلبینیسم را داشته باشند، طبیعتا احتمال مبتلا شدن فرزند به این بیماری بیشتر می‌شود.
دیستروفی میله– مخروط
این عبارت به گروهی از بیماریهای ارثی چشم اطلاق می‌شود که باعث تخریب سلول‌های حساس به نور در شبکیه می‌شوند. این سلول‌ها شبیه میله و مخروط هستند. افراد مبتلا به این بیماری به تدریج بینایی خود را از دست می‌دهند.
علائم و نشانه‌های اولیه که معمولا در دوران کودکی رخ می‌دهند، ممکن است شامل کاهش وضوح بینایی (حدیت بینایی) و حساسیت غیرطبیعی به نور (فوتوفوبیا) باشد.
بیماریهای ارثی چشم چگونه تشخیص داده می‌شوند؟
وقتی چشم‌پزشک شک می‌کند که مراجعه‌کننده مبتلا به یکی از بیماریهای ارثی چشم است، او را به یک دکتر اپتیمیست ارجاع می‌دهد. اپتمیست هم تعدادی آزمایش دقیق از فرد می‌گیرد تا از بیماری فرد اطمینان حاصل کند.
علاوه براین آزمایش‌ها به اپتمیست کمک می‌کنند تا تشخیص دهد کدام درمان مناسب‌تر است یا اینکه ممکن است توانبخشی کم بینایی به فرد کمک کند تا مشکلش حل شود یا خیر. گذشته از این‌ها بررسی احتمال ابتلای افراد دیگر خانواده فرد هم می‌تواند کمک کند تا در صورت ابتلا، از شدت گرفتن بیماری جلوگیری کنند.
بیماریهای چشمی موروثی چگونه درمان می‌شوند؟
در حال حاضر برای همه بیماریهای ارثی چشم درمان وجود ندارد. با این حال محققان در تلاش هستند که درمان انواع بیماریهای ژنتیکی را کشف کنند. این محققان تلاش می‌کنند تا با روش‌هایی جلوی پیشرفته‌تر شدن بیماریهای ارثی را بگیرند یا به نحوی بینایی افرادی را که به این نوع بیماری‌ها مبتلا شده‌اند برگردانند. همچنین دستگاه‌ها و ابزارهایی نیز وجود دارند که به دید بهتر این بیماران کمک می‌کنند.
برای مثال یکی از روش‌های درمانی این پژوهشگران ژن درمانی است. آن‌ها در این روش درمان سعی می‌کنند با حذف یک ژن معیوب یا اضافه کردن ژن‌های سالم بیماری را متوقف یا درمان کنند. همچنین گاهی سعی می‌کنند با اضافه کردن ژن‌های تقویتی به بدن شما در مبارزه با این بیماریهای کمک‌‌رسانی کنند.
توصیه‌هایی برای پیشگیری از بیماریهای ارثی مربوط به چشم
در بخش انتهایی این مطلب قصد داریم چند راهکار برای پیشگیری از بیماریهای ارثی چشم مانند نابینایی تدریجی و اختلالات عضلانی مربوط به سن مطرح کنیم. این راهکارهای پیشگیرانه کمک می‌کند تا درصد احتمال ابتلای هر فرد به این بیماری‌ها کاهش پیدا کند.
- سیگار نکشید.
- از قرار گرفتن در معرض دود‌ها خودداری کنید.
- به طور مسمتر ورزش‌هایی را انجام دهید که ریسک آسیب دیدن چشم در آن‌ها پایین باشد.
- سطح کلسترول و فشارخون خود را در سطح متوسطی نگه دارید.
- رژیم غذایی سالم شکل دهید.
- اگر اشکالی را در بینایی خود حس می‌کنید حتما خیلی سریع به پزشک متخصص مراجعه کنید.
نتیجه‌گیری
ژنتیک تاثیر بسیار زیادی بر زندگی ما می‌گذارد. از ویژگی‌های رفتاری گرفته تا رنگ پوست و مو و چشم. علاوه بر این‌ها تعداد زیادی از بیماری‌ها نیز وجود دارند که از طریق ژن‌ها منتقل می‌شوند. درست مثل تعداد زیادی از بیماریهای ارثی چشم.
در این مطلب تعدادی از این بیماری‌ها را معرفی کردیم. همچنین مطالبی نیز درمورد نحوه تشخیص این نوع بیماری‌ها و روش‌های ساده پیشگیری از دو بیماری شایع این عضو مهم بدن را با هم مرور و بررسی کردیم.
نکته مهمی که دوباره بر آن تاکید می‌کنیم این است که حتما اگر از سوابق بیماریهای خانواده خود اطلاع دارید و نقصی را در بینایی خود احساس می‌کنید، بدون معطلی به پزشک متخصص این حوزه مراجعه کنید.
۰ دیدگاه